Duygular hayatımızın önemli bir parçasıdır. Bize çeşitli mesajlar verirler. Örneğin karşıdan karşıya geçerken yolu kontrol ettiğimizde hızla gelen bir araba olduğunu görürsek muhtemelen korku hissederiz. Geri adım atar, karşıya geçmek için bekleriz. Bu korku duygusu bizi korur, yani bir işlevi vardır.
İyi/kötü, doğru/yanlış duygu yoktur. Duyguları yalnızca fark etmek ve anlamaya çalışmak bize neye ihtiyacımız olduğu hakkında değerli bilgiler verebilir. Böylece ihtiyacımızı karşılamak için adımlar atabiliriz. Örneğin; bulunduğumuz ortamda yorgun, rahatsız ve kaygılı hissettiğimizi fark edip eve dönebiliriz. Bu duygular vücudumuzun biraz dinlenmeye ve yalnız kalmaya ihtiyaç duyduğunu anlatıyor olabilir.
Duygular bizi sadece olumsuzluklardan korumaz. Örneğin; belli ortamlarda, insanlarla, aktivitelerle kendimizi huzurlu, neşeli ve güvende hissediyorsak o zaman hayatımıza daha çok katabileceğimiz kaynaklar bulmuş oluruz. Duygularımızın bize sunduğu bu değerli bilgileri anlamak psikolojik iyi oluşumuza katkı sağlar.
6 Adımda Zorlayıcı duygulara nasıl yaklaşabiliriz?
Duygularımızı fark etmeye ve bu farkındalıkla kalmaya çalışmalıyız. Bunu yapmak başta zor olabilir. Kolaylaşması için, duygumuzu vücudumuzun neresinde hissettiğimizi bulmaya çalışabiliriz.
Duygular kendilerini hızlı atan kalp, kasılmış omuzlar, terleyen eller olarak gösterebilir.
Duygumuzun ne anlatmaya çalıştığını ve neye ihtiyacımız olduğunu anlamanın önemli bir adımı onu isimlendirmektir.
İsimlendirirken “Ben korkuyorum” yerine “Bu korku” diyebiliriz. Böylece hem duygumuzun varlığını kabul eder hem de o duygunun bizi tanımlamadığını fark ederiz.
Duygularımızı reddetmeye veya bastırmaya çalışmamalıyız. Benzer şekilde, direkt olarak bir çözüm bulma çabasına da girmemeliyiz.
Duygularımızı bastırmayı, plastik bir topu havuza bastırmak gibi hayal edebiliriz. Ellerimizi çektiğimiz anda top su yüzüne geri çıkar.
Duygular onları deneyimlediğimiz anda bunaltıcı ve zorlayıcı olabilir. Unutmayalım ki, hiçbir duygu kalıcı değildir. Her duygu gelir ve geçer.
“Şu anda neye ihtiyacım var?”
“Bu duyguyu nerede hissediyorum?”
“Bu duygu bana ne anlatmak istiyor olabilir?”
Bu ana kadar olan adımları tamamladığımızı hissettiğimizde yavaş yavaş araştırmaya başlayabiliriz.
“Beni ne tetikledi? Neler oldu?”
“Ne oldu da böyle hissettim?”
Duygularımızı kontrol etme ihtiyacını bırakmaya çalışmak son adım. Buna duyguların getirilerine açık olma perspektifinden bakabiliriz.
Bu, zamanla pratikle ve deneyimleyerek hayatımıza dahil katabileceğimiz bir adım.